ભારતને પજવી રહ્યું છે ‘બેટરી યુદ્ધ’!!!

બેટરીના ઉદ્યોગોમાટે ઈ.વી. રેસ ચાલુ થઈ ગઈ

ભારતમાં આવતા દિવસોમાં ઇ વાહન માટે હરીફાઈ જોવા મળશે જેમાં બેટરી એ મહત્વનો ભાગ છે અને બેટરી ને કારણે ઉભા થતા પ્રશ્નો તથા આવનારી સમસ્યાઓ માટે નો નિકાલ અત્યારથી જ કરવો પડે તેમ છે.બેટરી યુદ્ધ ના અનુસાંધાને આવનારા દિવસોમાં ઈ વાહનો માટે બેટરી મૂળભૂત પાયો છે.

બેટરીના અનુસંધાને તેમની સાઈઝ તેમાં થતાં કાચા માલ નો ઉપયોગ તથા વાહનોમાં થતા ઉપયોગી બેટરીનું મહત્વ રહેલું છે. આમ,વાહનો માટે પૂરતું ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર તથા તેને સાનુકૂળ સવલતો ઉભી કરવી ખૂબ જરૂરી બને છે.

એક્સાઈડ અને એઆરબીએલના સ્ટોકમાં તથા બેટરી ઉદ્યોગ મોટાભાગે દ્વિપક્ષીય છે. પરંતુ હવે, વધુ ત્રણ કંપનીઓ પી.એલ. આઈની સ્કીમ હેઠળ તેમની અરજીઓની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહી છે.

થોડા વર્ષો પહેલા, અમરા રાજા અને એક્સાઈડ બંને ફંડ મેનેજરોના મનપસંદ સ્ટોક હતા. જો કે, છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં, નિફ્ટી ઓટોએ લગભગ 23% વળતર આપ્યું છે, જ્યારે અમરા રાજા અને એક્સાઈડ અનુક્રમે 32% અને 3% ઘટ્યા છે. કારણ: લિથિયમ-આયન બેટરીઓ ઇ વાહનોમાં પરંપરાગત લીડ બેટરીને બદલી રહી છે.બેટરી નિર્માતા ગીગાફેક્ટરીની યોજના સાથે ઈ વાહનો વેવ માટે તૈયાર થઈ જાય છે.

લિ-ઓન ચાર્જ માટે એક્સાઈડ સેટ વિશેષ કોર્પોરેટ ફાઇલ વ્યવસાયને વેગ આપવો જરૂરી બન્યો છે. 10 ઑક્ટોબર, 2021ના રોજ અપડેટ થયું ઉત્પાદન યોજના કરવામાં આવી હતી. બેટરીમાં  5-10 ૠઠવ ક્ષમતા ઉત્પાદન માં જોઈ શકે છે, એક્સાઈડ 5-10 ૠઠવ ક્ષમતા જોઈ શકે છે બેટરી નિર્માતા ગીગાફેક્ટરીની યોજના સાથે ઊટ વેવ માટે તૈયાર થઈ જાય છે.

આ વર્ષે મે મહિનામાં એક્સાઈડ ઈન્ડસ્ટ્રીઝના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને સીઈઓ તરીકેનો પદભાર સાંભળ્યા બાદ લીડ એસિડ બેટરીઓ 100 વર્ષથી બજારમાં છે અને એક્સાઈડ તેમાંથી 75 વર્ષોથી કાર્યરત છે. તેથી મને નથી લાગતું કે લીડ એસિડ બેટરીઓ એક સરસ સવારે લિથિયમ-આયન દ્વારા બહાર કાઢવામાં આવશે. પરંતુ, તેમણે એ પણ દર્શાવ્યું કે જ્યારે અને જ્યારે તકો આવશે, ત્યારે એક્સાઈડ લિથિયમ આયન (લી-આયન) માં તકો ધ્યાનમાં લેશે, અને નિર્દેશ કરે છે કે ભારતમાં ઇલેકટ્રોનિક વાહનોમાં દૃશ્ય એવા તબક્કે નથી કે જ્યાં લીડ એસિડ બેટરી ઉત્પાદકોને જરૂર હોય. ધમકી અનુભવવી. દરમિયાન, હરીફ અમરા રાજા જગ્યામાં લગભગ 2 બિલિયન ડોલરનું રોકાણ કરી રહ્યો હતો.

જ્યારે, એક્સાઈડ કંપનીના એડવાન્સ કેમિસ્ટ્રી સેલ બેટરી (એ. સી.સી.) બનાવવા માટે ગંભીર છે, એ. સી.સી. બેટરી મેકિંગ કેપ-એક્સ ઇન્ટેન્સિવ છે અને પી.એલ. આઈ. સ્કીમ ’સ્વીટનર’તરીકે કામ કરશે. કેબિનેટે મે મહિનામાં ઈલેક્ટ્રિક વાહનોના વિકાસ માટે જરૂરી લિ-આયન સેલના ઉત્પાદન, નિકાસ અને સંગ્રહને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રૂ.18,000 કરોડના ખર્ચ સાથે પી.એલ. આઇ. સ્કીમને મંજૂરી આપી હતી. સ્કીમને લગતા બિડ દસ્તાવેજો હજુ ફ્લોટ કરવાના બાકી છે. ઉદ્યોગના અંદાજ મુજબ, 1 ૠઠવ લિ-આયન સેલ બનાવવા માટે, મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટને આશરે રૂ.700 કરોડના રોકાણની જરૂર છે અને કંપનીને તેના માટે ઓછામાં ઓછી 5 ૠઠવ માં રૂ.3,500 કરોડનું રોકાણની ક્ષમતા હોવી જરૂરી છે. સંભવિતતાના આધારે, એક્સાઈડ 5-10 ૠઠવ ક્ષમતા જોઈ શકે છે.

આમ બેટરીના ઉદ્યોગમાં મુખ્ય બે કંપનીઓ અમરા રાજા અને એક્સાઇડ એ કઈ પ્રકારના નવા નવા એનર્જી સેગમેન્ટ તથા તેને લગતી સ્કીમો ને પ્રદર્શિત કરવામાં કે પ્રસ્તુત કરવામાં મદદરૂપ થશે તેના માટેની અલગ અલગ પ્રકારની સાહસિકતા દર્શાવશે.