મ્યાનમારમાં અશાંતિથી તણાવ વધ્યો છે. આ બળવાખોરોએ ભારતની સરહદે આવેલા ઘણા વિસ્તારો ઉપરાંત પલેટવા અને પશ્ચિમ મ્યાનમારના ઘણા મોટા શહેરો પર કબજો કરી લીધો છે. આનાથી સિત્તવે બંદર શહેર પર દબાણ વધ્યું છે, જે ભારતની નાણાકીય સહાયથી વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. સિત્તવેમાં ભારતના કોન્સ્યુલેટ જનરલ પણ છે. તાજેતરના દિવસોમાં અરાકાન આર્મી અથવા ચિન નેશનલ ફ્રન્ટએ પલેટવા અને આસપાસના શહેરો અને નગરો જેમ કે પૌક્ટાવ, ક્યોક્ટાવ અને મિનબ્યા પર કબજો કર્યો છે. આ કારણે રખાઈન રાજ્યની રાજધાની સિત્તવે લગભગ તમામ મુખ્ય રસ્તાઓ અને જળમાર્ગોથી કપાઈ ગઈ છે.
ગયા અઠવાડિયે, અરાકાન આર્મીએ જણાવ્યું હતું કે તેણે સિત્તવેથી 30 કિલોમીટર દૂર પોન્નાગ્યુન ટાઉનશિપ પોલીસ સ્ટેશન પર કબજો કરી લીધો છે, સ્થાનિક અહેવાલો અનુસાર તેણે રખાઈન રાજ્યની રાજધાનીમાં મ્યાનમાર જુન્ટાના લશ્કરી કમાન્ડને શરણાગતિ અથવા હારનો સામનો કરવા હાકલ કરી છે. સિટ્વે પોર્ટ ભારતીય લાઇન ઓફ ક્રેડિટ સાથે 120 મિલિયન ડોલર પ્રોજેક્ટ હેઠળ વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. ભારત દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવેલ કલાદાન મલ્ટી-મોડલ ટ્રાન્ઝિટ ટ્રાન્સપોર્ટ પ્રોજેક્ટ માટે તે મહત્વપૂર્ણ છે.
સિત્તવે પોર્ટના અપગ્રેડેશન બાદ, મે 2023માં કોલકાતાથી પ્રથમ કાર્ગો શિપના આગમન સાથે તેનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. 484 મિલિયન ડોલરની મહત્વાકાંક્ષી કલાદાન પ્રોજેક્ટનો ઉદ્દેશ્ય મ્યાનમારને દરિયાઈ માર્ગે કોલકાતા બંદર અને મિઝોરમને સડક માર્ગે જોડવાનો છે. પરંતુ, મ્યાનમારની તાજેતરની સ્થિતિને ધ્યાનમાં લેતા, આ પ્રોજેક્ટ પર પ્રગતિ મુશ્કેલ લાગે છે. કોલકાતાથી દરિયાઈ માર્ગે મોકલવામાં આવેલ માલસામાનને ભારતના ઉત્તરપૂર્વીય રાજ્યોમાં રસ્તાઓ અને જળમાર્ગો દ્વારા મ્યાનમારમાં લઈ જવામાં આવતો હતો, પરંતુ 2008માં તેની શરૂઆત થઈ ત્યારથી આ પ્રોજેક્ટને અનેક વિલંબનો સામનો કરવો પડ્યો છે.
રખાઈન રાજ્યમાં ભારતીય નાગરિકોની હાજરીનો કોઈ વિશ્વસનીય અંદાજ નથી, જ્યાં 2014 થી સિત્તવેમાં ભારતનું કોન્સ્યુલેટ છે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં, ભારત સરકારે કથળતી સુરક્ષા પરિસ્થિતિ, આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની તીવ્ર અછત અને ટેલિકોમ્યુનિકેશનમાં વિક્ષેપને કારણે તેના નાગરિકોને રખાઈનની મુસાફરી ન કરવાની સલાહ આપી હતી. જો કે, ભારત રખાઈન રાજ્ય અને સિત્તવેની સ્થિતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યું છે અને તમામ આકસ્મિક પરિસ્થિતિઓ માટે જરૂરી તૈયારીઓ કરી રહ્યું છે. મ્યાનમાર સૈન્ય બળવા પછી ગૃહયુદ્ધનો સામનો કરી રહ્યું છે.
ગૃહયુદ્ધથી ઝઝૂમી રહેલા મ્યાનમારમાં બળવાખોરોના વધતા પ્રભાવની સામે જનરલ મીન આંગ હલાઈંગ સત્તા પરની પોતાની પકડ ગુમાવી રહ્યા છે. ફેબ્રુઆરી 2021માં સૈન્ય બળવા બાદ મ્યાનમારમાં ગૃહયુદ્ધની સ્થિતિ છે. ઑક્ટોબર 2023 માં, ત્રણ સશસ્ત્ર જૂથોએ જન્ટા વિરુદ્ધ ઓપરેશન 1027 શરૂ કર્યું, જેનો ઉદ્દેશ જન્ટાને સત્તા પરથી દૂર કરવાનો હતો. આ ઓપરેશન હેઠળ બળવાખોરોએ જંટા પાસેથી ઘણા મહત્વપૂર્ણ વિસ્તારો કબજે કર્યા છે. જંટા પણ સૈનિકોની તીવ્ર અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, મ્યાનમારની સૈન્ય જન્ટા નિવૃત્ત સૈનિકોને ફરીથી સેનામાં સામેલ કરીને અને યુવાનો માટે લશ્કરી સેવા ફરજિયાત બનાવીને આ અંતર ભરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. જન્ટાના આવા પ્રયાસોને જોઈને મોટી સંખ્યામાં મ્યાનમારના યુવાનો દેશ છોડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
