રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હી, હરિયાણા અને પંજાબ સહિત દેશના ઘણા ભાગોમાં એઆઈકયું 400થી ઉપરના ખતરનાક સ્તરે પહોંચી ગયા છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને સુપ્રીમ કોર્ટે વાયુ પ્રદૂષણને રોકવાની માંગ કરતી અરજી પર વહેલી સુનાવણી માટે 10 નવેમ્બરની તારીખ નક્કી કરી છે.
પ્રદૂષણ તમામ લોકો, ખાસ કરીને બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર ભારે પ્રતિકૂળ અસર કરી રહ્યું છે. જો કે દિલ્હીમાં જુનિયર શાળાઓ બંધ કરી દેવામાં આવી છે, પરંતુ ડોક્ટરોના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રદૂષણ મોટી વયના બાળકો માટે એટલું જ નુકસાનકારક છે જેના કારણે તેમને ઘણી બીમારીઓ થઈ શકે છે.
દેશમાં લણણીની મોસમ પૂરી થતાં જ, જ્યારે પરાળ સળગાવવાનું શરૂ થાય છે, ત્યારે સંબંધિત રાજ્યોની સરકારો તેના માટે એકબીજા પર દોષારોપણ કરવાનું શરૂ કરે છે, પરંતુ દેશમાં પ્રદૂષણનું આ એકમાત્ર કારણ નથી. પરાળ સળગાવવાથી થતું પ્રદૂષણ કુલ પ્રદૂષણના માત્ર 33 ટકા છે, બાકીનું 67 ટકા પ્રદૂષણ વિવિધ કંપનીઓ અને બાંધકામ તથા અન્ય કારણોસર થાય છે, જેના પર કેન્દ્ર સરકાર કે રાજ્ય સરકારોએ ધ્યાન આપ્યું નથી.
હાલમાં, શિલોંગ અને દેહરાદૂન, જ્યાં હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક અનુક્રમે 20 અને 100 છે, સંભવત: દેશમાં માત્ર બે જ સ્થાનો છે જ્યાં હજુ સુધી કોઈ પ્રદૂષણ નથી. પંજાબના ગ્રામીણ વિસ્તારો સિવાય, મોટાભાગના શહેરોમાં તે આંશિકથી ખૂબ જ ગંભીર સ્તરે પહોંચી ગયું છે, જ્યારે હરિયાણાના 22 માંથી 15 જિલ્લાઓમાં હવાની ગુણવત્તા નબળીથી અત્યંત નબળી શ્રેણીમાં છે. હરિયાણા અને પંજાબમાં 80 થી 50 ટકા સબસિડી પર સરકાર દ્વારા સ્ટબલ હેન્ડલ કરવા માટે જે મશીનો આપવામાં આવે છે તે પણ તેટલા ચાલતા નથી. તેથી, સારા મશીનોનું આગમન અને તેમને મફતમાં આપવાનું વિચારવું જોઈએ.
દેશની ઘણી ખાનગી કંપનીઓએ આ દિશામાં પહેલ કરી છે અને પર્યાવરણ સંરક્ષણ માટે આગળ આવી છે. પંજાબમાં, કેટલીક ખાનગી કંપનીઓએ બાયોગેસ પ્લાન્ટમાં સ્ટ્રોમાંથી ઇથેનોલ અને અન્ય બાયો-પ્રોડક્ટ્સ બનાવવા માટે ખેડૂતો પાસેથી સ્ટબલ ખરીદવામાં આગેવાની લીધી છે.
આ વર્ષે આ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવાની જરૂર છે કારણ કે બાળકો જ નહીં પરંતુ વડીલો પણ મુશ્કેલીમાં જોવા મળી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોએ પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના વધતા જોખમો વિશે ઊંડાણપૂર્વક વિચારવું પડશે.
