આ છે ભારતનું સૌથી રહસ્યમય ગામ : જ્યાં હજુ પણ આત્માઓ વસે છે

હાઈલાઇટ્સ

કુલધરા છેલ્લા 200 વર્ષથી ભૂતિયા ગામ તરીકે ઓળખાય છે

• એવું માનવામાં આવે છે કે ઇસ ૧૨૯૧માં એક રઇસ પાલીવાલ બ્રાહ્મણએકુલધરા ગામ વસાવ્યું હતું. …
• કુલધરા ગામછોડતા પહેલા બ્રાહ્મણોએ શ્રાપ આપ્યો હતો કે હવે પછી આ ગામમાં જે આવીને રહેશે તે કયારેય સુખી થશે નહી.

માત્ર એક જ રાતમાં કોઈ સમૃદ્ધ ગામનાં બધા રહેવાસીઓ હવામાં કે જમીનમાં ઓગળી જાય એવું માની શકો ખરા ?

જવાબ નકારમાં જ હોવાનો !

પણ અજ્ઞાત રહસ્યોથી ભરપૂર આ લેખ વાંચ્યા પછી પોતાનો જવાબ બદલવાની તૈયારી રાખજો…

કારણકે આવું થયું છે, અને જ્યાં થયું છે, ત્યાં સાબિતી આપવા આજે એ ગામની ભૂખી ભૂતાવળ બેઠી છે.

રંગીલું રાજસ્થાન, અહીં એક તરફ ભવ્યાતિભવ્ય મહેલો છે, તો બીજી તરફ સદીઓથી વિરાન પડેલા કિલ્લાઓ. એક તરફ આધુનિક શહેરોની ચમક દમક છે, તો બીજી તરફ એકલવાયા નગરો-ગામોના બોલતાં ઇતિહાસ સમા અવશેષો… !

રાજપૂતોની, સૂરમાઓની આ ધરતી જેટલી દેખાય છે એટલી શુષ્ક નથી, કારણકે સૂકીભઠ્ઠ રેતીના જાડા થરમાં (અનેથાર નામના રણમાં પણ !) આ પ્રદેશ અનેક રહસ્યો છૂપાવી બેઠું છે !

આવું જ એક રહસ્યમય ગામ એટલે કુલધરા, નામ સાંભળ્યું છે ? ન સાંભળ્યું હોય તો પણ ફિકર નોટ ! આજે આપણે ‘ઈમેજીનેશન  એક્સપ્રેસ’માં બેસીને રૂબરૂ ત્યાં જવાના છીએ… વર્ષો જૂનો ભૂતકાળ ઉખેડીને એ રહસ્ય સુધી પહોંચવાના છીએ, જેને લીધે આ ગામ વિરાન બન્યું-શાપિત બન્યું ! શરૂઆતથી અંત સુધી જકડી રાખતો આ અત્યંત રોમાંચક લેખ વાંચીને વિચારોના ચકડોળે ચડી જાવ તો કદાચ એવુંય બને કે મનોમન અગોચરના દર્શન થઇ જાય ! તો દિલ થામ કે બૈઠીએ, અનેકની રાતોની ઊંઘ હરામ કરનારું રહસ્ય પ્રગટ થઇ રહ્યું છે…… !!

રાજસ્થાનના ભૂતિયા ગામ કુલધારા વિશે બધા જાણે છે. અરે હા ભાઈ, એ જ ગામ જે રાતોરાત વેરાન થઈ ગયું હતું. આટલું જ નહીં, જતા સમયે આ ગામમાં રહેતા લોકોએ તેને શ્રાપ પણ આપ્યો હતો કે કુલધારામાં ફરી ક્યારેય વસવાટ નહીં થાય.

કહેવાય છે કે આજે પણ રાજસ્થાનનું આ ગામ આ શ્રાપને કારણે ઉજ્જડ અને નિર્જન રહે છે.

અહીં રહેતા લોકો ગામ ખાલી કરીને અન્ય જગ્યાએ વસવાટ કરવા ગયા હતા. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે, આ ગામમાં રહેતા ગ્રામજનોને બીજે ક્યાંકથી આવીને અહીં સ્થાયી થવું પડ્યું હતું. આનો અર્થ એ થયો કે આ ગામના લોકો વારંવાર તેમના ઘરો તોડીને અન્ય સ્થળોએ જવા મજબૂર બન્યા છે.

આ ગામમાં કોણ રહેતું હતું? કુલધારાનો નાશ કેમ થયો? આ ગામના રહેવાસીઓ ક્યાંથી આવ્યા અને પછી ક્યાં ગયા?

કુલધરામાં કોણ રહેતું હતું?

રાજસ્થાનનું પ્રખ્યાત પર્યટન સ્થળ જેસલમેરથી માત્ર 18 કિમીના અંતરે આવેલું છે. આ ગામ એટલું ડરામણું, નિર્જન અને ઉજ્જડ લાગે છે કે તેને દૂરથી જોઈને જ લોકોના દિલ ધ્રૂજી જાય છે. આ ગામ છેલ્લા 200 વર્ષથી ઉજ્જડ છે. કહેવાય છે કે એક સમયે આ ગામની ચારે બાજુ હરિયાળી અને ધમાલ હતી. તે સરસ્વતી નદીના કિનારે કાધન નામના પાલીવાલ બ્રાહ્મણ દ્વારા સ્થાયી થયું હતું. આ ગામમાં માત્ર પાલીવાલ બ્રાહ્મણો રહેતા હતા. કહેવાય છે કે અહીં 600 લોકો વસવાટ કરતા હતા.

કુલધારાનો નાશ કેમ થયો?

લોકવાયકા મુજબ જેસલમેર રાજ્યના મંત્રી સલીમ સિંહ ગામની વહુઓ પર ખરાબ નજર રાખતા હતા. તે ગામમાંથી મનસ્વી રીતે વ્યાજ વસૂલતો હતો. ગામડાના વડાની દીકરી પણ તેની દુષ્ટ નજરથી બચી ન શકી. મકાનમાલિકે એવી શરત મૂકી કે કાં તો સરદારની પુત્રીને પૂર્ણિમાના દિવસે તેની સાથે પરણાવી દેવા જોઈએ, નહીં તો બીજા દિવસે તે ગામ પર હુમલો કરીને છોકરીને લઈ જશે.

ગામના લોકો માટે તેમની પુત્રીનું સન્માન વધુ મહત્વનું હતું, તેથી તેઓએ રાતોરાત ગામ ખાલી કરવાનું નક્કી કર્યું. એવું કહેવાય છે કે ગામ છોડતી વખતે બ્રાહ્મણોએ શ્રાપ આપ્યો હતો કે ગામ સંપૂર્ણપણે નાશ પામશે અને અહીં કોઈ રહી શકશે નહીં.

પાલીવાલ બ્રાહ્મણો ક્યાંથી આવ્યા?

કુલધારામાં રહેતા પાલીવાલ બ્રાહ્મણો આ ગામના મૂળ રહેવાસી ન હતા. તે રાજસ્થાનના પાલી જિલ્લાનો રહેવાસી હતો. પાલી એક સમયે સમૃદ્ધ હતું અને ઘણીવાર મુઘલો દ્વારા લૂંટવામાં આવતું હતું. પાલી પર મુઘલો દ્વારા ઘણી વખત હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે ફિરોઝ શાહ 1347માં દિલ્હીનો સમ્રાટ બન્યો ત્યારે તેણે પાલીને જીતવા માટે અનેક પ્રયાસો કર્યા.

એવું કહેવાય છે કે જ્યારે તે ઘણા પ્રયત્નો પછી નિષ્ફળ ગયો, ત્યારે તેણે પ્રાણીને મારી નાખ્યું અને તેને ગામમાં શુદ્ધ પાણીના એકમાત્ર સ્ત્રોત ‘લોહરી તળાવ’માં ફેંકી દીધું. જેના કારણે આખું તળાવ દૂષિત અને સુકાઈ ગયું હતું. તે સમયે રાજપૂત શાસકોએ પાલીને બચાવવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ જ્યારે તમામ રસ્તાઓ બંધ જણાતા ત્યારે પાલીવાલ બ્રાહ્મણો યુદ્ધના મેદાનમાં ઉતર્યા. પરંતુ તેઓ પણ નિષ્ફળ ગયા અને માર્યા ગયા. જે થોડા બાકી હતા તેઓએ મુઘલોના શાસનમાં રહેવાને બદલે રાતોરાત પાલી છોડવાનું નક્કી કર્યું. તે જ સમયે તે કુલધરા ગામમાં આવીને સ્થાયી થયાં.

બ્રાહ્મણોએ રાતોરાત કુલધરા છોડી દીધું પણ એક રાતમાં આટલા બધા લોકો ક્યાં ગયા તે કોઈ શોધી શક્યું નહીં. એમ કહી શકાય કે કુલ્ધારા છોડીને પાલીવાલ બ્રાહ્મણોની વિદાય હજુ પણ એક રહસ્ય છે. કેટલાક લોકો એવું પણ માને છે કે કુલધરામાં પાણીનું સ્તર ખૂબ જ ઝડપથી ભૂગર્ભમાં જઈ રહ્યું હતું. આ કારણથી ગામના લોકોએ તેને છોડવાનો નિર્ણય કર્યો. કારણ ગમે તે હોય. આજે કુલધારા ચોક્કસપણે પર્યટન સ્થળ છે, પરંતુ સાંજે 5 વાગ્યા પછી કુલધરામાં કોઈને રોકાવાની મંજૂરી નથી.

કોઈના હોવાનો અહેસાસ

અમુક ઘરમાં ચૂલા, બેસવાની જગ્યા અને ઘડા મૂકવાની જગ્યાની હાજરીથી એવુ લાગે છે જેમ કે કોઈ અહીંથી હમણાં જ ગયુ છે. અહીંની દીવાલોમાંથી ઉદાસીનો અહેસાસ થાય છે. ખુલ્લી જગ્યામાં સ્થાયી થવાથી, નીરવતામાં પવનનો અવાજ વાતાવરણને વધુ અંધકારમય બનાવે છે.

સ્થાનિક લોકો પોતાના વડવાઓ પાસેથી સાંભળેલી વાતો જણાવે છે કે રાતના સન્નાટામાં કુલધરાના ખંડેરમાં કોઈકના પગનો અવાજ સંભળાય છે. સ્થાનિક લોકોમાં એ માન્યતા પણ ઘણી મશહૂર છે કે કુલધરાના લોકોની આત્માઓ આજે પણ અહીં ભટકે છે.