ઓફબીટ ન્યૂઝ
આજે એટલે કે 21મી ડિસેમ્બર… ખૂબ જ રહસ્યમય દિવસ છે. આ દિવસને શિયાળુ અયન કહે છે. આ દિવસે, પૃથ્વીના એક છેડે ઘણી લાંબી રાત હોય છે, જ્યારે બીજા છેડે રાત ખૂબ ટૂંકી અને દિવસ લાંબો હોય છે.
વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં વાત કરીએ તો, 21મી ડિસેમ્બર એ ઉત્તરીય ગોળાર્ધમાં સૌથી લાંબી રાત અને સૌથી ટૂંકો દિવસ છે. જ્યારે દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં તેનાથી વિપરીત થાય છે. અહીં સૌથી ટૂંકી રાત અને સૌથી લાંબો દિવસ છે.
હવે પ્રશ્ન એ છે કે શું આ ખરેખર કોઈ ખગોળીય ચમત્કાર છે? શા માટે 21મી ડિસેમ્બર વર્ષની સૌથી લાંબી રાત હોય છે? તો ચાલો જાણીએ તેની આખી વાર્તા.
જેમ જેમ પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ ફરે છે તેમ તેમ તેનો ઝોક બદલાય છે, ક્યારેક સૂર્ય તરફ ઝુકે છે તો ક્યારેક તેનાથી દૂર રહે છે. 21 ડિસેમ્બરના રોજ, ઉત્તરીય ગોળાર્ધ સૂર્યથી દૂર તેના મહત્તમ ઝુકાવ સુધી પહોંચે છે, જેના કારણે સૂર્યના કિરણો પૃથ્વી પર ખૂબ જ નીચા ખૂણા પર પ્રહાર કરે છે. શિયાળુ અયન ત્યારે થાય છે જ્યારે સૂર્ય ઉત્તરીય ગોળાર્ધથી સૌથી દૂર હોય છે, લાંબા પડછાયાઓ નાખે છે અને પૃથ્વીના એક છેડાને લાંબી રાતના અંધકારમાં ડૂબી જાય છે.
શિયાળુ અયનકાળ ઉત્તરમાં શિયાળાની શરૂઆત અને દક્ષિણમાં ઉનાળાની શરૂઆત કરે છે. ત્યાં બે મુખ્ય તથ્યો છે જેના કારણે 21 ડિસેમ્બર એ ઉત્તરીય ગોળાર્ધમાં સૌથી લાંબી રાત છે. પ્રથમ પૃથ્વીનો ઝોક છે અને બીજો સૂર્યનો કોણ છે.
એવું કહેવાય છે કે આપણો ગ્રહ સંપૂર્ણ સંતુલિત ટોચની જેમ સીધો ફરતો નથી. તેના બદલે તેની અક્ષીય ઝુકાવ 23.5 ડિગ્રી છે. આ ઝોક આખા વર્ષ દરમિયાન સતત રહે છે, પરંતુ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષા અનુસાર સૂર્યની તુલનામાં તેની દિશા બદલાય છે.
21 ડિસેમ્બરે ઉત્તર ધ્રુવ સૂર્યથી સૌથી વધુ દૂર નમેલું છે. નમેલી બીચ છત્રીની જેમ પૃથ્વીની કલ્પના કરો. ઉનાળામાં ઉત્તર ધ્રુવ સૂર્યની સામે હોય છે, પરિણામે લાંબા દિવસો અને ટૂંકી રાત હોય છે, પરંતુ 21 ડિસેમ્બરે આ છત્ર દૂર થઈ જાય છે અને ઉત્તર ધ્રુવને પડછાયામાં છોડી દે છે. આ કારણે આપણો દિવસ સૌથી નાનો અને રાત સૌથી લાંબી બને છે.
આ ખૂણાને કારણે, 21 ડિસેમ્બરે સૂર્ય ક્ષિતિજની ઉપર ઓછો સમય વિતાવે છે. આના કારણે દિવસના પ્રકાશના કલાકોમાં ઘણો ઘટાડો થાય છે, પરિણામે ઉત્તરીય ગોળાર્ધમાં સૌથી ટૂંકો દિવસ અને સૌથી લાંબી રાત બને છે.
