ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં 40 કરોડ વધુ રોજગારી ઊભી થતાં શહેરીકરણ અટક્યું

• મનરેગાએ ગામડાંને ” ભાંગતા ” અટકાવ્યું
• વર્ષ 2023-24ના અંતમાં 305 કરોડથી વધુ વ્યક્તિ દિવસ નોંધાયા

મનરેગા યોજના ગામડાના લોકો માટે અત્યંત લાભદાય અને આશીર્વાદરૂપ નીવડી છે કારણકે આ યોજનાએ ગામડાને ભાંગતા અટકાવ્યું છે કોરોના વખતે શહેર અને ગામડાઓ સંપૂર્ણ બંધ હતા ત્યારે ગામડાના લોકો શહેર તરફ જવા માટે પ્રેરિત થયા હતા પરંતુ સરકાર દ્વારા મનરેગા યોજનાની અમલવારી કરવામાં આવી તેનાથી ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં 40 કરોડ જેટલી રોજગારી ઉભી થતા શહેરીકરણ અટક્યું જે ગામડાઓ માટે ખુબજ સારા સમાચાર છે

મનરેગાએ પ્રી-પેન્ડેમિકની સરખામણીમાં 40 કરોડ વ્યક્તિ દિવસનું કામ થયું છે  જે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ચાલી રહેલી કટોકટીને રોકે છે, બીજી તરફ શહેરોમાં રોજગારીની તકો હજુ સુધી સામાન્ય થઈ શકી નથી.  2023-24ની સમાપ્તિ પર, કી ડિસ્ટ્રેસ્ડ લેબર સ્કીમ 31 માર્ચે 305.2 કરોડ વ્યક્તિ દિવસના આંકને વટાવી ગઈ.  આ એક આંકડો છે જે મહિનાના અંત સુધીમાં અપડેટ કરવામાં આવે છે અને અંતિમ સંખ્યા વધુ હશે.  આ 2022-23માં જનરેટ થયેલા 293.7 કરોડ વ્યક્તિ દિવસથી તદ્દન વિપરીત છે જે લગભગ 12 કરોડ વ્યક્તિ દિવસ થી વધુ છે. વર્ષ 2023-24માં સંખ્યા ઓછી રહેવાની ધારણા હતી કારણ કે દેશ રોગચાળામાંથી બહાર આવ્યા પછી 2022-23 એ પ્રથમ વર્ષ હતું, અને ગ્રામીણ વિસ્તારોને અસર કરતા બે મોટા કોરોના તરંગોના કારણે સર્જાયેલી વિક્ષેપ પછી રોજગારીની તકો સામાન્ય માનવામાં આવતી ન હતી. શહેરી વિભાજનથી અર્થવ્યવસ્થા બંધ થઈ ગઈ હતી.

પરંતુ કામકાજના દિવસોમાં ઘટાડો થવાને બદલે 12 કરોડનો વધારો થયો છે અને અંતિમ આંકડો હજુ પણ વધુ હશે.  જો કે, મનરેગા માટે, ગરીબો માટે ખાડા ખોદનાર યોજના તરીકે ઉપહાસ કરવામાં આવે છે, તે અકુશળ વેતન મેળવનારાઓ માટે છેલ્લા ઉપાય તરીકે શું છે તેનું સાચું માપ નાણાકીય વર્ષ 2019-20 છે.  રોગચાળાના એક વર્ષ પહેલા, જોબ સ્કીમ હેઠળ કામની માંગ વધી હતી.  જેમાં વરસાદ અથવા દુષ્કાળ જેવા મોસમી વિક્ષેપોનો સમાવેશ થતો હતો.

છેલ્લા બે વર્ષ  2022-23 અને 2023-24 પુરાવા પૂરા પાડે છે કે અકુશળ ગરીબો માટે રોજગાર 2019-20 સુધી પુનઃપ્રાપ્ત થયો નથી, જ્યારે કામનું ઉત્પાદન 265.3 વ્યક્તિ દિવસ હતું.  રોજગાર સર્જન 2020-21 માં રોગચાળાથી પ્રભાવિત 389.9 કરોડ વ્યક્તિ દિવસના સર્વકાલીન વિક્રમ સુધી પહોંચ્યું હતું, અને પછી 2021-22માં ભાગ્યે જ 363.2 કરોડ સુધી પુનઃપ્રાપ્ત થયું હતું.  લોકડાઉનને કારણે પરંપરાગત કામના માર્ગો બંધ થવાને કારણે અને વાયરસ શમી ગયા પછી સામાન્ય સ્થિતિમાં પાછા ફરવાની ધીમી ગતિને કારણે આ બે વર્ષને મનરેગાના ગ્રાફમાં વિચલન તરીકે જોવામાં આવે છે.

જોબ પ્લાન હેઠળ કામની માંગ અને સર્જન પ્રિ-રોગચાળાના વર્ષો કરતા વધુ અને વધુ રહેવુ જોઈએ, જેને નિષ્ણાતો સર્વસંમતિથી ઉચ્ચ બેરોજગારી અને ગ્રામીણ તકલીફના સંકેત તરીકે જુએ છે.  અકુશળ અથવા અર્ધ-કુશળ કામદારો સ્થળાંતરિત મજૂર દળની રચના કરે છે, જેઓ મોટાભાગે બાંધકામ ક્ષેત્રે વેતન મેળવે છે અને નગરો અને શહેરોમાં સમાન રોજગાર મેળવે છે.