- દુનિયામાં માનવીએ બનાવેલો એવો ધોધ છે કે માનવું મુશ્કેલ છે કે તે માનવ હસ્તક્ષેપથી સર્જાયો છે. આ ધોધ લગભગ 2 હજાર વર્ષ જૂનો છે અને તેનો પોતાનો ઇતિહાસ પણ છે જે સમયાંતરે બદલાતો રહે છે.
વિશ્વમાં ઉંચાઈઓ પરથી પડતા ધોધ સુંદરતાનો અનોખો અને આનંદપ્રદ નજારો રજૂ કરે છે. સામાન્ય રીતે એવું માનવું અઘરું છે કે માનવી ક્યારેય પણ આવું માળખું બનાવી શકશે કારણ કે નદી કે નહેર વગેરેને ઊંચાઈએથી પડવાની પરિસ્થિતિ ઊભી કરવી મનુષ્ય માટે ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. પરંતુ એક વોટરફોલ એવો પણ છે જે સદીઓ પહેલા રોમન સામ્રાજ્યમાં માણસોએ બનાવ્યો હતો. ઈટલીના તેર્ની શહેરની પાસે બનેલો આ અનોખો ધોધ દૂર-દૂરથી પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.
આ ધોધ ઇટાલીના ઉમ્બ્રિયા પ્રદેશના ટેર્ની શહેરથી 8 કિલોમીટર પૂર્વમાં, કાસ્કાટા ડેલે માર્મોર અથવા માર્મોર ધોધ તરીકે ઓળખાય છે. આ ધોધ માત્ર તેના વિશાળ કદ માટે જ નહીં પરંતુ પ્રકૃતિમાં માણસની સુંદર હસ્તક્ષેપ માટે પણ જાણીતો છે.
2200 વર્ષ પહેલા આ વિસ્તારમાં કોઈપણ પ્રકારનો ધોધ ન હતો. વેનિનો નદી, જેના પર તે બાંધવામાં આવી છે, તેણે એક અલગ માર્ગ અપનાવ્યો અને રેતી પ્રદેશના ભેજવાળા મેદાનો સુધી પહોંચી. આ ભેજવાળા વિસ્તારમાં ખરાબ પાણીના કારણે અનેક સમસ્યાઓ સર્જાઈ હતી. તેથી રોમન કોન્સ્યુલ મૌનેયસ ક્યુરિયસ ડેટસે 271 બીસીમાં કુરિયાનો ટ્રેન્ચ નામની નહેર બનાવવાનો આદેશ આપ્યો. આ નહેર સીધી માર્મોરના શિખરો સુધી પહોંચી, આ ધોધ બનાવે છે જેનું પાણી નીચે નેરા નદીમાં પડે છે.
રોમન સામ્રાજ્યના અંત પછી, જ્યારે ઇટાલીમાં સામંતશાહી આવી, ત્યારે આ નહેરની જાળવણી બંધ થઈ ગઈ અને ફરી એક વાર રીએટી ખીણમાં પૂર આવવા લાગ્યું. 15મી સદીમાં, પોપ ગ્રેગરી XII એ નવી નહેર બનાવવાનો આદેશ આપ્યો, 16મી સદીના મધ્યમાં પોપ પોલ III એ પ્રવાહને નિયંત્રિત કરવા માટે એક નિયમનકારી વાલ્વ સ્થાપિત કર્યો, અને 18મી સદીમાં, આર્કિટેક્ટ એન્ડ્રીયા વિન્સીએ આ ધોધને તેમનું વર્તમાન સ્વરૂપ આપ્યું.
આ સ્થિતિ 200 વર્ષ સુધી ચાલુ રહી, ત્યારબાદ વેલિનો નદીમાં એક હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્લાન્ટ બનાવવામાં આવ્યો, જેના કારણે વધુ પાણી છોડવાને કારણે ધોધનો પ્રવાહ ધીમો અને ઊંચો થઈ ગયો. આજે પણ અહીં દરરોજ બે વખત પાણી છોડવામાં આવે છે. એક દિવસ 12 થી 1 વાગ્યાની વચ્ચે અને ફરીથી 4-5 વાગ્યાની વચ્ચે. આ દરમિયાન અહીં આવતા પ્રવાસીઓ આ ધોધનો આનંદ માણે છે.
આટલું જ નહીં રજાના દિવસે પ્રવાસીઓ માટે અહીં વધારાનું પાણી છોડવામાં આવે છે. માર્મોર ધોધની કુલ ઊંચાઈ 165 મીટર છે, જે તેને વિશ્વનો સૌથી મોટો માનવસર્જિત ધોધ બનાવે છે. જ્યારે તેના ત્રણ ભાગોમાંથી સૌથી ઉપરનો ભાગ 83 મીટરનો છે અને બાકીનો ભાગ નાનો પણ ખૂબ જ સુંદર ધોધ છે.
