ઇલેક્ટોરલ બોન્ડની કાયદેસરતા અંગે સુપ્રીમ કોર્ટમા થયેલી અરજી અંગે 2024 લોકસભાની ચૂંટણી પૂર્વે જ ફેંસલો આવી જનાર છે. ઉલ્લેખનીય બાબત છે કે, રાજકીય પક્ષો માટે ભંડોળ મેળવવાનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત ઇલેક્ટોરલ બોન્ડ હોય છે ત્યારે બોન્ડની કાયદેસરતા અંગે સુપ્રીમ કોર્ટ થોડા દિવસોમાં જ ચુકાદો આપી શકે છે.
ઇલેક્ટોરલ બોન્ડ ભ્રસ્ટાચારને પ્રોત્સાહન આપનારું પાસું : અરજીમાં આક્ષેપ
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે તે લોકસભા ચૂંટણી 2024 પહેલા ચૂંટણી બોન્ડ સામેની અરજીઓ પર પોતાનો ચુકાદો આપશે. કોર્ટે કહ્યું કે તે આ કેસની આગામી સુનાવણી 31 ઓક્ટોબરે હાથ ધરશે. મંગળવારે મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડી વાય ચંદ્રચુડ, ન્યાયમૂર્તિ જેબી પારડીવાલા અને ન્યાયમૂર્તિ મનોજ મિશ્રાની બનેલી બેન્ચે પ્રારંભિક દલીલો સાંભળી હતી. બેન્ચે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે અરજદાર તેમજ ભારતના એટર્ની જનરલ વતી પ્રાથમિક દલીલો કરવામાં આવી છે. તેમાં વધુ નિર્દેશ આપ્યો હતો કે જો વધુ કોઈ અરજી કરવી હોય તો તે શનિવાર સુધીમાં દાખલ કરવી જોઈએ.
અરજીકર્તાઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણે કોર્ટને આ મામલાની વહેલી સુનાવણી કરવા વિનંતી કરતા જણાવ્યું હતું કે આ મામલે ચુકાદો પડતર હોવાથી આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલા ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ જારી કરવામાં આવી રહ્યા છે. એજી આર વેંકટરામણીએ દરમિયાનગીરી કરી અને કહ્યું કે અરજીઓમાં ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પૈકી એક એ છે કે ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાઓ મની બિલના માર્ગે લાવવામાં આવી હતી અને મની બિલ સંબંધિત મુદ્દા પર સુનાવણી ટૂંક સમયમાં રોજર મેથ્યુઝના કેસમાં રચવામાં આવશે. સાત ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેંચ દ્વારા કરવામાં આવશે.
ભૂષણે દલીલ કરી હતી કે મની બિલ એ પિટિશનમાં ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ પૈકીનો એક છે અને અન્ય મુદ્દાઓને મની બિલથી સ્વતંત્ર રીતે ઉકેલવાની જરૂર છે. સર્વોચ્ચ અદાલત સમક્ષ તેમની પ્રારંભિક રજૂઆતમાં, ભૂષણે દલીલ કરી હતી કે રાજકીય પક્ષોના બેનામી ભંડોળ નાગરિકોના માહિતીના અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરે છે અને ભ્રષ્ટાચારને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ભ્રષ્ટાચાર મુક્ત સમાજ એ કલમ 21 હેઠળ જીવનના અધિકારનું એક પાસું છે.
ચીફ જસ્ટિસએ પૂછ્યું કે શું મની બિલની સાથે કેસની સુનાવણી કરવાની જરૂર છે? ભૂષણે કહ્યું કે મની બિલના મુદ્દા સાથે કેસની સુનાવણી ત્યારે જ થવી જોઈએ જો રોજર મેથ્યુ કેસનો ડિસેમ્બર 2023 સુધીમાં નિકાલ કરવામાં આવે.
જો કે, સીજેઆઈએ કહ્યું કે આગાહી કરવી મુશ્કેલ હોઈ શકે છે, કારણ કે કેસ 12 ઓક્ટોબરે પૂર્વ સુનાવણી માટે સૂચિબદ્ધ છે. ત્યારે ભૂષણે કહ્યું કે અરજદારો મની બિલના મુદ્દા વગર પણ કેસની દલીલ કરશે. બેન્ચે કહ્યું કે જો 31 ઓક્ટોબરે સુનાવણી પૂરી ન થાય તો કેસની સુનાવણી 1 નવેમ્બરે પણ થશે.
ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાઓને પડકારતી અરજીઓ 2017માં દાખલ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના કેન્દ્ર દ્વારા ફાઇનાન્સ એક્ટ, 2017માં કરવામાં આવેલા સુધારાઓ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવી હતી. ફાઇનાન્સ એક્ટ, 2017 દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારાને પડકારતી અનેક અરજીઓ સર્વોચ્ચ અદાલત સમક્ષ પેન્ડિંગ છે.
