શ્રીલંકા હાલમાં તેના ઇતિહાસમાં સૌથી ગંભીર આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે. આ કટોકટી સર્જવા પાછળ જેટલા શ્રીલંકાના રાજકારણીઓ જવાબદાર છે તેટલું જ ચીન પણ જવાબદાર છે. ચીનની ડેટ ટ્રેપ ડિપ્લોમસીનો સૌથી મોટો શિકાર શ્રીલંકા છે. હવે એવું બહાર આવ્યું છે કે ચીને છેતરપિંડી કરીને શ્રીલંકાના હમ્બનટોટા બંદરને 99 વર્ષની લીઝ પર લીધું હતું. હમ્બનટોટા બંદર પૂર્વ-પશ્ચિમ સમુદ્ર માર્ગની નજીક દક્ષિણ શ્રીલંકામાં આવેલું છે. આ પોર્ટનું નિર્માણ 2008માં શરૂ થયું હતું, જેના માટે ચીને લગભગ 1.3 બિલિયન યુએસ ડોલરની લોન આપી હતી. ચાઇના હાર્બર એન્જિનિયરિંગ કંપની અને ચાઇના હાઇડ્રો કોર્પોરેશન નામની સરકારી કંપનીઓએ આના નિર્માણ માટે સાથે મળીને કામ કર્યું હતું.
હંબનટોટા બંદરનો પ્રથમ તબક્કો 2010માં પૂર્ણ થયો હતો અને 2011થી અહીં કોમર્શિયલ કામગીરી પણ શરૂ કરવામાં આવી હતી. સમગ્ર તબક્કો 2012 માં શરૂ થયો હતો અને 2015 માં પૂર્ણ થયો હતો. ચીને પોર્ટના નિર્માણ માટે લગભગ 1.5 બિલિયન ડોલર ખર્ચ્યા હતા. 2016 સુધીમાં, શ્રીલંકા પોર્ટ્સ ઓથોરિટીની માલિકીના હમ્બનટોટા પોર્ટને કામગીરીમાં લગભગ 46.7 બીલીયન શ્રીલંકન રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું. દરમિયાન, શ્રીલંકાએ આ બંદરના નિર્માણ અને જાળવણી માટે લીધેલી લોનના મુદ્દલ અને વ્યાજ તરીકે શ્રીલંકાને લગભગ 1.7 બિલિયન ડોલર ચૂકવવા પડશે.
આ પ્રોજેક્ટની શરૂઆત સમયે કરવામાં આવેલ શક્યતા અભ્યાસ યોગ્ય જણાયો ન હતો. અભ્યાસમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે આટલો ખર્ચાળ પ્રોજેક્ટ વ્યવહારુ નથી. આવી સ્થિતિમાં, વારંવારના નુકસાનના બહાના હેઠળ, એક વિગતવાર યોજના તૈયાર કરવામાં આવી હતી જેથી કરીને ચીન 99 વર્ષ સુધી આ બંદરની માલિકી લઈ શકે. આવી સ્થિતિમાં, પોર્ટના સંચાલન અને સંચાલનની જવાબદારી સંપૂર્ણપણે ચીની કંપનીઓના હાથમાં આવી ગઈ. ડિસેમ્બર 2016માં, શ્રીલંકાની સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે સતત નુકસાનને કારણે પોર્ટને વ્યાપારી રીતે સધ્ધર બનાવવા માટે ચાઈના મર્ચન્ટ્સ પોર્ટ હોલ્ડિંગ્સ કંપની સાથે મળીને તેનું પુનર્ગઠન કરવું જરૂરી છે. બાદમાં ચીને આ પોર્ટને પોતાના કબ્જે કરી લીધું હતું.
