2021માં 36 દિવસો હીટવેવના નોંધાયા હતા જે ચાલુ વર્ષમાં વધી 203 થઇ ગયા!
ભારતમાં 2022માં અત્યાર સુધીમાં સૌથી વધુ ગરમી નોંધાઈ છે. જેમાં 203 હીટવેવ દિવસો નોંધાયા હતા, જે તાજેતરના ભૂતકાળમાં સૌથી વધુ હતા. આ વર્ષે આવા સૌથી વધુ એપિસોડ ઉત્તરાખંડ (28)માં નોંધાયા છે, ત્યારબાદ રાજસ્થાન (26), પંજાબ અને હરિયાણા (દરેક 24), ઝારખંડ (18) અને દિલ્હી (17) નોંધાયા હતા.
બુધવારે લોકસભામાં પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય દ્વારા શેર કરાયેલ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં હીટવેવ એપિસોડની સરેરાશ સંખ્યાના ડેટા દર્શાવે છે કે દેશમાં આ વર્ષે હીટવેવના દિવસોની કુલ સંખ્યા ગયા વર્ષ કરતા પાંચ ગણી વધુ હતી. 2021માં પંજાબ અને હરિયાણાએ ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 2022માં 12 ગણા વધુ હીટવેવના દિવસો નોંધ્યા હતા જ્યારે આ બે રાજ્યોમાં માત્ર બે હીટવેવ દિવસો નોંધાયા હતા.
ડેટા દર્શાવે છે કે ત્રણ રાજ્યો – આસામ, હિમાચલ પ્રદેશ અને કર્ણાટક – માં આ વર્ષે એકપણ હીટવેવ દિવસ નોંધાયો નથી. અસમ અને હિમાચલ પ્રદેશમાં 2011 પછી એક પણ હીટવેવનો દિવસ નોંધાયો નથી.ગુણાત્મક રીતે, હીટવેવ એ હવાના તાપમાનની સ્થિતિ છે જે માનવ શરીર માટે જીવલેણ બની જાય છે જ્યારે ખુલ્લી પડે છે, જ્યારે માત્રાત્મક રીતે, તે વાસ્તવિક તાપમાનની સ્થિતિ અથવા સામાન્યથી તેના પ્રસ્થાનના સંદર્ભમાં પ્રદેશ પરના તાપમાનના થ્રેશોલ્ડના આધારે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગ મુજબ, જો કોઈ સ્ટેશનનું મહત્તમ તાપમાન મેદાનો માટે ઓછામાં ઓછું 40 ઓઈ વધુ અને પર્વતીય પ્રદેશો માટે ઓછામાં ઓછું 30ઓઈ વધુ પહોંચે તો હીટવેવ ગણવામાં આવે છે. બીજી તરફ, દરિયાકાંઠાના પ્રદેશોમાં હીટવેવનું વર્ણન ત્યારે કરી શકાય છે જ્યારે મહત્તમ તાપમાનનું પ્રસ્થાન સામાન્ય કરતા 4.5ઓ સે અથવા વધુ હોય, જો કે વાસ્તવિક મહત્તમ તાપમાન 37ઓ સે અથવા વધુ હોય. ભારતમાં હીટવેવ મુખ્યત્વે માર્ચથી જૂન દરમિયાન અને કેટલાક દુર્લભ કિસ્સાઓમાં પણ જુલાઈમાં જોવા મળે છે. ભારતમાં સૌથી વધુ ગરમી મે માસમાં જોવા મળે છે.
