હાલ લગ્નસરાની સિઝન ચાલી રહી છે. તેવામાં હિન્દૂ સંસ્કૃતિ મુજબ લગ્નોમાં વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે અને આજકાલ આવા શુભ પ્રસંગો પર મોટા પ્રમાણમાં ખર્ચ કરવામાં આવતાં દેશની અર્થવ્યવસ્થાને વેગ મળી રહ્યો છે.
ક્ધફેડરેશન ઓફ ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડર્સના જણાવ્યા અનુસાર, ગયા નવેમ્બરથી આગામી ચાર મહિનામાં દેશમાં 38 લાખથી વધુ લગ્નોનું આયોજન થવા જઈ રહ્યું છે. આ ચાર મહિનામાં 4.75 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થવાની ધારણા છે, જ્યારે ગયા વર્ષે સમાન સમયગાળામાં 35 લાખ લગ્નો પર 3.75 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. લગ્નના વિવિધ કાર્યક્રમોમાં વિવિધ વસ્તુઓ પરના ખર્ચના અંદાજ મુજબ આ વર્ષે નવા કપડાં અને નવા ઘરેણાંની ખરીદી પાછળ 1 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનો ખર્ચ થવાનો છે.
આ સિવાય 60 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની રકમ મહેમાનોના મનોરંજન પર ખર્ચવામાં આવનાર છે અને આટલી જ રકમ લગ્ન સમારોહ સંબંધિત કાર્યક્રમો પર પણ ખર્ચવામાં આવનાર છે. દુનિયાનો કોઈ દેશ લગ્નની સિઝનમાં આટલી મોટી રકમ ખર્ચતો નથી. આજે લગ્ન વગર લિવ ઇન રિલેશનશિપની પરંપરા પ્રચલિત થઈ ગઈ છે. આવા રિવાજોના કારણે વિકસિત દેશોના યુવાનોને સંતાન નથી થતું અને થોડા સમય પછી તેઓ ’છૂટાછેડા’ના રૂપમાં એકબીજા સાથેના સંબંધોનો અંત લાવે છે. જો આ દરમિયાન કોઈ દંપતીને બાળક હોય તો પણ તેને ’સિંગલ પેરેન્ટ’ના રિવાજ હેઠળ માત્ર માતા સાથે જ રહેવું પડે છે. આ કારણોસર, આજે વિશ્વના ઘણા દેશોમાં વૃદ્ધ લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે, જેની સીધી અસર આ દેશોની અર્થવ્યવસ્થા પર પડી રહી છે.
એકંદરે, તે સનાતન સંસ્કૃતિના મૂલ્યો છે જે આજે પણ ભારતમાં કુટુંબ વ્યવસ્થાને જીવંત રાખે છે. નહિંતર, વિકસિત દેશોમાં સંયુક્ત કુટુંબની પ્રથા નગણ્ય હોવાથી, આ દેશોની સરકારે ’સામાજિક લાભ’ યોજના હેઠળ વૃદ્ધોની સંભાળ લેવી પડે છે, જેના પરનો ખર્ચ એટલો વધી ગયો છે કે આ દેશોની બજેટ સિસ્ટમ છે. તે ભારે દબાણ હેઠળ આવી ગયું છે. તેનાથી વિપરીત, ભારતમાં વિવિધ તહેવારો પણ ખૂબ જ ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે. જેના કારણે આ વર્ષે દિવાળી અને ધનતેરસના તહેવારોની સિઝનમાં દેશમાં 3.75 લાખ કરોડ રૂપિયાનો બિઝનેસ થયો છે. માત્ર કરવા ચોથના દિવસે જ 15,000 કરોડ રૂપિયાનો બિઝનેસ પૂર્ણ થયો હતો.
દેશમાં તહેવારોની સિઝનમાં ગયા ઓક્ટોબર મહિનામાં 23 લાખ વાહનોનું વેચાણ થયું હતું. ચાર લાખ ફોર-વ્હીલર અને 19 લાખ ટુ-વ્હીલરનું વેચાણ થયું છે. આગામી લગ્ન સિઝનમાં પણ વાહનોનું જંગી વેચાણ થવાની સંભાવના છે. આ કારણોને લીધે ભારતમાં ગરીબી અને બેરોજગારી પણ ઝડપથી ઘટી રહી છે.
આજે ભારતમાં ઉચ્ચ નેટવર્થ ધરાવતા નાગરિકોની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. તેથી, વિદેશમાં જઈને તમામ મહેમાનોની સાથે લગ્નની વિધિઓ કરવાની પ્રથા ભારતમાં ઘણી વધી ગઈ છે.
