- NOTA જેનું ‘None of the Above’ તરીકે ભાષાંતર કરવામાં આવ્યું છે તે ચૂંટણીની હરીફાઈમાં રાજકીય પક્ષો સાથે અસંમત હોય તેવા લોકો માટે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનમાં ઉપલબ્ધ વિકલ્પોમાંથી એક છે.
Voter Education / Awareness : લોકસભા ચૂંટણીની તારીખો જાહેર કરવામાં આવી છે. પ્રથમ તબક્કાનું મતદાન 19 એપ્રિલે જ્યારે સાતમા અને અંતિમ તબક્કાનું મતદાન 1 જૂને યોજાશે. જેમ આપણે બધા જાણીએ છીએ, જ્યારે આપણે મત આપવા જઈએ છીએ, ઉમેદવારોની યાદી સાથે, આપણને બીજો વિકલ્પ દેખાય છે, ‘NOTA’.
NOTA જેનું ‘None of the Above’ તરીકે ભાષાંતર કરવામાં આવ્યું છે તે ચૂંટણીની હરીફાઈમાં રાજકીય પક્ષો સાથે અસંમત હોય તેવા લોકો માટે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનમાં ઉપલબ્ધ વિકલ્પોમાંથી એક છે. આજે અમે તમારા માટે EVMમાં હાજર આ વિકલ્પને લગતી તમામ માહિતી લઈને આવ્યા છીએ. તમને ઘણા પ્રશ્નોના જવાબો મળશે જેમ કે તે ક્યારે અને શા માટે શરૂ થયું, શું તે ચૂંટણી પરિણામોને અસર કરે છે વગેરે.
NOTA શું છે?
ભારતમાં, જો કોઈ મતદાર કોઈ ચોક્કસ ચૂંટણીમાં લડતા કોઈપણ ઉમેદવારને સમર્થન ન આપે, તો તેની પાસે અસંમતિ નોંધાવવા માપદંડ તરીકે NOTA પસંદ કરવાનો વિકલ્પ છે. આ વિકલ્પ મતદારોને ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) પર સૂચિબદ્ધ તમામ ઉમેદવારોને નકારવાની સત્તા આપે છે.
તેનો પ્રથમ ઉપયોગ ક્યારે થયો હતો?
NOTA નો સૌપ્રથમ ઉપયોગ 2013ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પાંચ રાજ્યો – છત્તીસગઢ, મિઝોરમ, રાજસ્થાન, દિલ્હી અને મધ્યપ્રદેશમાં અને બાદમાં 2014ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં કરવામાં આવ્યો હતો. PUCL વિ યુનિયન ઓફ ઈન્ડિયા કેસમાં 2013ના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશને પગલે ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં તેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે દલીલ કરી હતી કે NOTA વિકલ્પ મતદારોને રાજકીય પક્ષો અને તેમના દ્વારા ઉભા કરાયેલા ઉમેદવારો પ્રત્યે તેમનો અસંતોષ વ્યક્ત કરવાની મંજૂરી આપશે અને આમ, રાજકીય વ્યવસ્થાને સાફ કરવામાં મદદ કરશે.
શું તે પરિણામો પર કોઈ અસર કરે છે?
ભારતીય પ્રણાલીમાં NOTAનું કોઈ ચૂંટણીલક્ષી મૂલ્ય નથી. જો NOTA ની તરફેણમાં મહત્તમ મતો પડે તો પણ, સૌથી વધુ મત ધરાવતા ઉમેદવાર, જે સૈદ્ધાંતિક રીતે માત્ર એક જ હોઈ શકે, તેને વિજેતા જાહેર કરવામાં આવશે.
તે કયા હેતુ માટે સેવા આપે છે?
NOTAનું કોઈ ચૂંટણીલક્ષી મૂલ્ય ન હોવા છતાં, તે હજુ પણ મતદારો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સાધન છે. આનાથી મતદારોને મેદાનમાં રહેલા ઉમેદવારો પ્રત્યે તેમનો અસંતોષ વ્યક્ત કરવાનો વિકલ્પ મળે છે.
