હિંદુ ધર્મમાં લગ્ન માટે કરવા ચોથ વ્રતનું ખૂબ મહત્વ છે.કરવા ચોથ એ પરિણીત મહિલાઓ માટે ખાસ તહેવાર છે અને મહિલાઓ તેની આતુરતાથી રાહ જોતી હોય છે. દર વર્ષે કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચોથની તિથિએ કરવા ચોથનું વ્રત કરવામાં આવે છે.
ક્યારે છે કરવા ચોથ?
આ વર્ષે કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિ 31મી ઓક્ટોબરે રાત્રે 9.30 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 1લી નવેમ્બરે રાત્રે 9.19 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. કરવા ચોથ માટે ઉદયા તિથિ માન્ય છે, તેથી કરવા ચોથ 1લી નવેમ્બર, બુધવારે ઉજવવામાં આવશે.
કરવા ચોથ મુહુર્ત
કરવા ચોથના દિવસે વ્રત રાખતી મહિલાઓ સાંજે ‘કરવા’ માતા અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરે છે અને જ્યારે ચંદ્ર ઉગે છે ત્યારે તેને અર્ઘ્ય આપે છે. 1 નવેમ્બરના રોજ કરવા ચોથ વ્રતનો સમય સવારે 6:36 થી 8:26 સુધીનો છે, કરવા ચોથની પૂજાનો સમય સાંજે 5:44 થી 7:02 અને ચંદ્રોદયનો સમય રાત્રે 8:26 છે.
કરવા ચોથ વ્રત પૂજા વિધિ
પૂજાના શુભ મુહૂર્તમાં વ્રત કરનારા લોકો સોળ શ્રૃંગાર કર્યા પછી પૂજા માટે ભેગા થાય છે. પૂજા સ્થાન પર ભગવાન શિવ, માતા પાર્વતી અને ગણેશજીની મૂર્તિઓ પીળી માટીમાંથી બનાવવામાં આવે છે અથવા તેમની તસવીર સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ સૌથી પહેલા ગણેશજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમને ફૂલ, અક્ષત, નૈવેદ્ય, સોપારી, સોપારી, દૂર્વા, સિંદૂર, ચંદન, ધૂપ, દીવો, સુગંધ, મોદક વગેરે ચઢાવવામાં આવે છે. ત્યારબાદ ચંદન, અક્ષત, બિલીપત્ર, ધૂપ, દીવો, સુગંધ, સાકર, ગંગાજળ, મધ, મીઠાઈ વગેરે અર્પણ કરીને શિવની પૂજા કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ દેવી પાર્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમને લાલ ફૂલ, સિંદૂર, અક્ષત, રોલી, કુમકુમ, સોળ શૃંગાર વસ્તુઓ, ધૂપ, દીવો, નૈવેદ્ય વગેરે અર્પણ કરવામાં આવે છે. પૂજામાં અથવારીમાં 8 પુરીઓ, કરવા વગેરેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. પૂજા બાદ કરવા ચોથ વ્રતની કથા વાંચવી અથવા સાંભળવી. ત્યારબાદ ગણેશજી, શિવજી અને માતા પાર્વતી આરતી કરવી. મા પાર્વતી પાસે અખંડ સૌભગ્ય માટે આશીર્વાદ માંગવામાં આવે છે. ત્યારબાદ સાસુના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લેવા અને તેમને મીઠી સામગ્રી અર્પણ કરવી. જ્યારે રાત્રિના સમયે ચંદ્ર ઉગે છે ત્યારે ચંદ્ર દેવની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમને પાણીમાં દૂધ, અક્ષત અને ખાંડ ઉમેરીને અર્ઘ્ય આપો. પછી ચાળણી દ્વારા પતિ અને ચંદ્રને જોવા. અને પછી પતિ પાણી અને મીઠાઈ ખવડાવીને ઉપવાસ તોડે છે.
