રાજકોટ, અબતક
ભારત નહીં સમગ્ર વિશ્વ માટે અત્યારે ડાયાબિટીસ ની સમસ્યા સતત ચિંતા નો વિષય અને હા હા હા અનિવાર્ય સમસ્યા તરીકે ભોગવ્યા વિના છુટકારો જ ન હોય તેવી બની ગઈ છે. ડાયાબિટીસની બીમારી એક વાર લાગુ પડી ગયા પછી તેનો આજીવન સથવારો બની જાય છે અને વારસામાં પણ આ બીમારી ભોગવવી પડે છે ત્યારે ડાયાબિટીસ વિષે ની જાણકારી તેના લક્ષણોની ઓળખ અને સાવચેતી ના પરિમાણો જેમ બને તેમ વધુ ને વધુ જાણ માં આવે તે જરૂરી છે
શરીરની ક્રિયાઓ માટે જરૂરી ગ્લુકોઝ અને શર્કરા જ શરીર માટે ઝેર બનાવી દેતી ડાયાબીટીસ ની બીમારી માં યકૃત માથી જરતા ઇન્સ્યુલિન થી લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ જળવાઈ રહે છે અને ડાયાબિટીસની સમસ્યા માં સ્વાદુપિંડમાંથી ઇન્સ્યુલિનનું ઉત્પાદન કાં તો બંધ થઈ જાય છે અથવા તો ઓછું થઈ જવાથી ખોરાકમાં લેવાતું લોહીમાં ભળી જતું હોવાની સમસ્યા ડાયાબિટીસ તરીકે ઓળખાય છે.
સામાન્ય રીતે ડાયાબિટીસ થાય તો ખાવામાં પરેજી અને ચાલવાથી શરીરમાંથી બિનજરૂરી શ્રકરા નું પ્રમાણ બાળી નાખી દવા અથવા તો ઈન્સ્યુલીન લઈને લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ નિયંત્રિત રાખવાની હિમાયત કરવામાં આવે છે. આજે આપણે ડાયાબિટીસની એક એવી વાત જાણવી છે કે જે ખૂબ જ ઓછા લોકો જાણતા હશે અને જે લોકોને ડાયાબિટીસ વધી જવાની સમસ્યા સતાવે છે તેના માટે અબતકમાં પ્રસિદ્ધ આજની આ માહિતી ઘણી અસર કરશે.
ડાયાબિટીસમાટે આપણે અત્યાર સુધી ખોરાક અને રહેણીકરણી બેઠાડું જીવન ને કારણભૂત બને છે પરંતુ શરીરમાં બ્લડ સુગર વધવાને સમય સાથે પણ ખુબ જ નજીકનો નાતો છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં સુગરનું પ્રમાણ વધારવાના પરિ બળમાં વહેલી સવારના ત્રણ વાગ્યાનો સમય ખુબ જ કારણભૂત હોવાનું તાજેતરમાં જ આવેલા એક નવા સંશોધનમાં વિગતો બહાર આવી છે.
કેવી રીતે રાતનો ત્રણ વાગ્યાનો સમય ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે છે મહત્વનું?
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ નિયમિત દવા અને ઈન્સ્યુલીન લેતા હોય છે સામાન્ય રીતે વધુ ખાંડ હોય તેવા ખોરાકથી દૂર રહેવાની ભલામણ કરે છે તેમ છતાં શરીરમાં સુગરનું પ્રમાણ વધી જાય છે આખો દિવસ નિયમ પાળવા માં કોઈ કચાસ નથી રાખતી છતાં એવું તે શું થઈ જાય છે કે અચાનક લોહીમાં સુગરનું પ્રમાણ વધી જતું હોય. ડાયાબિટીસના દર્દી રાત્રે ઊંઘીગયા બાદ પાણી પીવા અથવા લઘુશંકા માટે દરેક વ્યક્તિએ રાત્રે એક કે બે વાર જાગવું પડે છે સામાન્ય લોકો અને ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં રાતે સુઈ જવું અને જાગવું ખૂબ મહત્ત્વનું બની રહે છે અમે કામ પૂર્ણ કર્યા પછી ઊંઘી જતા લોકોમાં અને ડાયાબિટીસથી પીડાતા લોકો માટે, વસ્તુઓ થોડી અલગ છે.
મોટાભાગના ડાયાબિટીસના દર્દીઓ લગભગ દરરોજ રાત્રે એક જ સમયે, વહેલી સવારે ત્રણ વાગ્યાની આસપાસ, કોઈ અવાજ અથવા અન્ય કંઈપણથી નહીં, પરંતુ બ્લડ સુગર લેવલમાં અચાનક વધારો થવાને કારણે જાગી જાયછે. તે બે કારણો છે.
– સોમોગી અસર અથવા પરોની ઘટના.
પરોઢની ઘટના: જેમ આપણે જાણીએ છીએ કે આપણું શરીર ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ ઉર્જા ઉત્પન્ન કરવા માટે કરે છે અને સવારે ઉઠવા માટે તમારી પાસે થોડી વધારાની ઉર્જા હોવી જરૂરી છે. તેથી, શરીર આગામી દિવસની તૈયારી માટે સંગ્રહિત ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરે છે. તે જ સમયે, લીવર દ્વારા મુક્ત કરવામાં આવતા હોર્મોન, કોર્ટીસોલ અને કેટેકોલા માઇન્સને કારણે લોહીના પ્રવાહમાં વધારાનું ગ્લુકોઝ નો ઉમેરો બીપી પિક્ચર સેકસી વીડિયો કરે છે. તે સામાન્ય રીતે સવારે ૨થી ૩ વાગ્યાની આસપાસ શરીરને દિવસ માટે જાગવાની તૈયારી માટે થાય છે. જ્યારે આ ઘટનાઓ બની રહી છે, ત્યારે તમારી ડાયાબિટીસ દવાઓની માત્રા એક દિવસ પહેલા લેવામાં આવે છે. આ બધી ઘટનાઓ સાથે મળીને સવારે બ્લડ સુગર લેવલમાં વધારો થાય છે અને પ્રમાણ વધે છે.
સોમોગી અસર: સવારે હાઈ બ્લડ સુગરનું બીજું કારણ સોમોગી અસરને કારણે છે જેને રિબાઉન્ડ હાઈપરગ્લાયકેમિઆ પણ કહેવાય છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે તમારા બ્લડ સુગરનું સ્તરમધ્યરાત્રિમાં ઘણું ઓછું થઈ જાય અને તમને અત્યંત નીચા સુગર લેવલમાંથી બહાર લાવવા કરવા માટે, શરીર હોર્મોન્સ અંત:સ્ત્રાવોમુક્ત કરે છે જે યકૃતને શરીરમાં ગ્લુકોઝની માત્રાને સ્થિર કરવા માટે સંગ્રહિત ગ્લુકોઝ છોડવા માટે દબાણ કરે છે. પરંતુ ડાયાબિટીસના કિસ્સામાં, યકૃત કેટલુંક વધારાનું ગ્લુકોઝ લોહીમાં ઉમેરે છે જેના કારણે સવારે બ્લડ સુગરનું પ્રમાણ વધી બીપી વીડીયો ગુજરાતી જાય છે.
તફાવત કેવી રીતે જોઈ શકાય: બંને વચ્ચેનો મુખ્ય તફાવત એ છે કે સોમોગી અસર હાયપોગ્લાયકેમિઆ તરફ દોરી જાય છે ત્યારબાદ હાઇપરગ્લાયકેમિઆ થાય છે. સોમોગી અસરને કારણે બ્લડ સુગર લેવલમાં વધારો થયો છે કે નહીં તે શોધવાનો સૌથી સહેલો રસ્તો એ છે કે સૂવાના સમયે અને જાગ્યા પછી બ્લડ સુગર લેવલ તપાસવું.. જો રાત્રે બ્લડ સુગર લેવલ ઓછું હોય તો તે સોમોગી અસરને કારણે છે. જો તે સામાન્ય અથવા વધારે હોય તો તે વહેલી પરોઢ ની ઘટનાને કારણે હોઈ શકે છે. ધ્યાનમાં રાખવાનો બીજો મુદ્દો એ છે કે સોમોગી અસર દિવસના કોઈપણ સમયે થઈ શકે છે જ્યારે તમારા શરીરમાં બ્લડ સુગરનું સ્તર અસામાન્ય હોય.
સવારે બ્લડ સુગર લેવલને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરવું?
એકવાર તમને ખાતરી થઈ જાય કે બ્લડ સુગર લેવલમાં ફેર બદલી નું કારણ શું છે, તમારે તે મુજબ તેને નિયંત્રિત કરવા માટે પગલાં લેવાની જરૂર છે. તમે તમારા ડોક્ટર સાથે પરિસ્થિતિની ચર્ચા કરી શકો છો તેના આધારે, તે તમને અહીંના વિકલ્પોમાંથી એક અપનાવવાની સલાહ આપશે.
પરોઢની ઘટના માટે
તમારી ડાયાબિટીસ દવાઓનો સમય અથવા પ્રકાર બદલવો
હળવો નાસ્તો કરવો
તમારી દવાની સવારની માત્રામાં વધારો
સોમોગી અસર માટે
રાત્રે ડાયાબિટીસ દવાઓની માત્રા ઘટાડવી
સૂવાનો સમય વખતે કાર્બોહાઈડ્રેટ સભર નાસ્તો કરવો
કસરત નું આયોજન અને સમયસર સમયપત્રક ગોઠવવું
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કાલે આખો દિવસ ગણવામાં આવતું હોય પરંતુ સવારે ૩ વાગ્યા નું બ્રહ્મમુહૂર્ત નો સમય તો ખૂબ જ અગત્યનો બની રહે છે.
