ધાર્મિક કેલેન્ડર અને ફોટોગ્રાફ્સમાં દેવી લક્ષ્મીને ઘણીવાર ભગવાન વિષ્ણુના પગ દબાવતા બતાવવામાં આવે છે. માતા લક્ષ્મી પણ ભગવાન વિષ્ણુની પત્ની છે. કહેવાય છે કે જ્યાં નારાયણ રહે છે ત્યાં લક્ષ્મીનો પણ વાસ હોય છે. શાસ્ત્રોમાં એવો પણ ઉલ્લેખ છે કે ક્ષીર સાગરમાં ભગવાન નારાયણ શેષનાગની શય્યા પર બિરાજમાન છે અને દેવી લક્ષ્મી તેમના પગ પાસે તેમના પગ દબાવે છે.
પૌરાણિક કથા અનુસાર, એકવાર દેવર્ષિ નારદે મા લક્ષ્મીને ભગવાન વિષ્ણુના પગ દબાવતા જોયા. તો તેના મનમાં પ્રશ્ન થયો કે મા લક્ષ્મી ભગવાનના ચરણ કેમ દબાવી રહી છે? આ જાણીને તેનું મન વ્યથિત થયું, તેથી તેણે મા લક્ષ્મીને પૂછ્યું. આના પર મા લક્ષ્મીજીએ નારદજીના પ્રશ્નનો જવાબ આપતા કહ્યું કે આ સમગ્ર સૃષ્ટિ ગ્રહોના નિયંત્રણમાં છે.
જો તેઓ દેવતા હોય તો પણ મા લક્ષ્મીએ આગળ સમજાવ્યું કે ગ્રહોના સ્વામી ગુરુ સ્ત્રીઓના હાથમાં રહે છે અને દાનવોના સ્વામી શુક્રાચાર્ય પુરુષોના ચરણોમાં રહે છે અને જ્યારે દેવો અને દાનવો મળે છે. તે સ્થાનમાં સમુદ્રમંથનના અમૃતની જેમ ધનનો અપાર વરસાદ વરસે છે. જેમ અમૃત અમૂલ્ય છે તેમ જગતમાં ધન-સંપત્તિ પણ અમૂલ્ય છે. તેના વિના દુનિયાની કોઈ પણ વસ્તુ અધૂરી નથી. આ જ કારણ છે કે શાસ્ત્રોમાં મા લક્ષ્મીને ભગવાન વિષ્ણુના પગ દબાવતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે.
અન્ય કથા
અન્ય કથા અનુસાર, અલક્ષ્મીને તેની મોટી બહેન માઁ લક્ષ્મીની સુંદરતાથી ખૂબ જ ઈર્ષ્યા થતી હતી. અલક્ષ્મી તેટલી આકર્ષક ન હતી. લક્ષ્મી દેવી ભગવાન વિષ્ણુની સાથે હોય ત્યારે અલક્ષ્મી ત્યાં પહોંચી જતી. લક્ષ્મીજીને આ વાત પસંદ નહોતી. અલક્ષ્મીએ કહ્યું કે, કોઈ તેની પૂજા કરતું નથી. આ કારણોસર લક્ષ્મીજી જ્યાં પણ જશે, ત્યાં અલક્ષ્મી પણ તેમની સાથે આવશે. જેથી લક્ષ્મી માતાએ ક્રોધિત થઈને તેમની બહેન અલક્ષ્મીને શ્રાપ આપ્યો કે, જ્યાં ઈર્ષ્યા, લોભ, આળસ, ક્રોધ અને મલિનતા હશે ત્યાં તેનો વાસ થશે. આ કારણોસર લક્ષ્મી માતા હંમેશા પતિ ભગવાન શ્રીહરિના પગની ગંદકી દૂર કરતી રહે છે જેથી અલક્ષ્મી તેમની નજીક ન આવી શકે.
