રશિયા ભારતનું મિત્ર, તેનું વિરોધ કરતું જાપાન પણ મિત્ર : હવે વિશ્વ વસુધૈવ કુટુંબકમની ભાવના સમજી ગયું હોવાથી ખોટું નથી લગાડતું
જાપાનના વડા પ્રધાન ફ્યુમિયો કિશિદા યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમિર ઝેલેન્સકીને મળવા કિવ જઈ રહ્યા છે. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગની મોસ્કોમાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે મુલાકાતના એક દિવસ બાદ તેમની મુલાકાત આવી છે. કિશિદા એક દિવસ પહેલા જ ભારત પહોંચી ગયા હતા. અહીં તેઓ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને મળ્યા અને ભારત-જાપાન દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ પર બેઠક પણ કરી. યુક્રેન યુદ્ધની શરૂઆત પછી રશિયા સામે પ્રતિબંધોની જાહેરાત કરનાર જાપાન પહેલો એશિયાઈ દેશ હતો જે ખુલ્લેઆમ યુક્રેનનો પક્ષ લઈ રહ્યું છે.
જાપાનના વડા પ્રધાને બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછીથી ચાલી રહેલી લડાઈના દેશ અથવા વિસ્તારની મુલાકાત લીધી હોય તેવી આ પ્રથમ ઘટના છે. જી7 જૂથના એશિયાઈ સભ્ય દેશના વડાપ્રધાન દ્વારા યુક્રેનની આ પ્રથમ મુલાકાત પણ છે. જાપાન એશિયામાં અમેરિકાનું સૌથી મોટું સાથી છે. યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધ વચ્ચે કિશિદા અને જિનપિંગની મુલાકાત એશિયામાં વિભાજનની ઊંડી રેખા દોરે છે. જાપાને યુક્રેનને નોંધપાત્ર સહાયનું વચન આપ્યું છે, જ્યારે ચીન વધુને વધુ અલગ થઈ રહેલા પુતિનના સમર્થનમાં એકમાત્ર અવાજ બની રહ્યું છે.
ચીનની વધતી આક્રમકતા અને વૈશ્વિક પહોંચનો સામનો કરવા માટે, જાપાન અને યુએસએ ખાસ કરીને તાજેતરના વર્ષોમાં પ્રાદેશિક સુરક્ષા અને ગુપ્તચર સહયોગમાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. જાપાન પણ ક્વાડનું સભ્ય છે, જે અનૌપચારિક રીતે ચીન સામે રચાયું છે. આ ગ્રુપમાં ભારત, ઓસ્ટ્રેલિયા અને અમેરિકા પણ સામેલ છે. આવી સ્થિતિમાં જાપાનના પીએમના યુક્રેન પ્રવાસ દ્વારા રશિયા અને ચીનને મજબૂત સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. એવું પણ બતાવવામાં આવી રહ્યું છે કે યુક્રેનને માત્ર પશ્ચિમી દેશો જ નહીં પરંતુ એશિયામાંથી પણ સમર્થન મળી રહ્યું છે.
જાપાનના પીએમ કિશિદાએ યુક્રેન પર અમેરિકાના હુમલા સામે જોરદાર અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે ગયા વર્ષે ચેતવણી આપી હતી કે આજે યુક્રેન અને આવતીકાલે પૂર્વ એશિયા મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકે છે. ગયા મહિને, યુક્રેન પર રશિયન આક્રમણની એક વર્ષની વર્ષગાંઠની પૂર્વસંધ્યાએ, જાપાને યુક્રેનને માનવતાવાદી સહાયમાં 5.5 બિલિયન ડોલરની જાહેરાત કરી. કિશિદાએ તે સમયે કહ્યું હતું કે યુક્રેન વિરુદ્ધ રશિયાની આક્રમકતા માત્ર યુરોપિયન મામલો નથી, પરંતુ સમગ્ર આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયના નિયમો અને સિદ્ધાંતો સામે પડકાર છે.
ફ્યુમિયો કિશિદાની યુક્રેનની અચાનક મુલાકાત દર્શાવે છે કે જાપાન હવે આક્રમક વિદેશ નીતિ અપનાવી રહ્યું છે. જાપાનનો ચીન અને રશિયા સાથે લાંબા સમયથી સરહદી વિવાદ છે. હાલમાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ રશિયાના પ્રવાસે છે. તે યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમિર ઝેલેન્સ્કી સાથે વર્ચ્યુઅલ વાટાઘાટો પણ કરવાના છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના યુદ્ધને ખતમ કરીને ચીન શાંતિ દૂત બનવા માંગે છે. જો ચીન સફળ થશે, તો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેની વિશ્વસનીયતા વધશે અને ચીન સાથે વિવાદ ધરાવતા દેશો વિશ્વમાં ખરાબ પ્રકાશમાં જોવા મળશે. આવી સ્થિતિમાં જાપાનના પીએમ બતાવવા માંગે છે કે તેઓ પણ શાંતિના પક્ષમાં છે. એટલા માટે તે યુક્રેન માટે પોતાનું સમર્થન દર્શાવવા કિવ જઈ રહ્યા છે.
