અબતક, નવી દિલ્હી : લોકસભા ચૂંટણી પહેલા પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં રાહત મળી શકે છે. વાસ્તવમાં આ સમયે કાચા તેલની કિંમત નરમ છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેની કિંમત પ્રતિ બેરલ 80 ડોલરથી નીચે આવી ગઈ છે. તેથી માનવામાં આવી રહ્યું છે કે નરેન્દ્ર મોદી સરકાર આ મોરચે જનતાને રાહત આપી શકે છે. કોઈપણ રીતે, હાલમાં આઈઓસી, એચપીસીએલ, બીપીસીએલ જેવી સરકારી ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ દરેક લિટર પેટ્રોલ પર 11 રૂપિયા અને ડીઝલના પ્રત્યેક લિટર પર 6 રૂપિયાનો નફો કમાઈ રહી છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડનો ભાવ 80 ડોલરથી નીચે આવી ગયો : સરકારી ઓઈલ કંપનીઓને હાલ એક લિટર પેટ્રોલ પર રૂ. 11 અને ડીઝલ ઉપર રૂ. 6નો નફો
ક્રેડિટ રેટિંગ એજન્સી આઇસીઆરએએ મંગળવારે એક રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે ગત વર્ષે સપ્ટેમ્બરથી કાચા તેલની કિંમતોમાં તીવ્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. પરંતુ સરકારી ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓએ પેટ્રોલ અને ડીઝલના છૂટક ભાવમાં ઘટાડો કર્યો નથી. મતલબ કે હાલમાં તે કંપનીઓનું માર્કેટિંગ માર્જિન પેટ્રોલમાં 11 રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને ડીઝલમાં 6 રૂપિયા પ્રતિ લિટર છે. જોકે, ફેબ્રુઆરી 2022માં જ્યારે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો થયો ત્યારે આ કંપનીઓને ભારે નુકસાન થયું હતું. પણ હવે એ નુકસાન કવર થઈ ગયું હશે.
સ્થાનિક બજારમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ સ્થિર હોવા છતાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલના ભાવ સ્થિર નથી. ક્યારેક તે વધે છે તો ક્યારેક ઘટે છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ ઉંચા હોય છે ત્યારે તેમને નુકસાન થાય છે અને જ્યારે ક્રૂડના ભાવ નીચા હોય છે ત્યારે તેઓ નફો કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, 2022ના છેલ્લા દિવસોમાં અને 2023ના શરૂઆતના મહિનામાં તેમને નુકસાન થયું હતું. પરંતુ, જ્યારે ગત વર્ષે જુલાઈથી સપ્ટેમ્બર વચ્ચે ક્રૂડના ભાવ ઘટી રહ્યા હતા ત્યારે પણ ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓએ ભાવમાં ઘટાડો કર્યો ન હતો. મતલબ કે ઘણો નફો થયો. તે જ સમયે, જીઓ-બીપી અને રોસ્નેફ્ટ સમર્થિત ખાનગી ક્ષેત્રની પેટ્રોલ પંપ કંપની નાયરાએ પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં પ્રતિ લિટર 1 રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો હતો.
વેનેઝુએલા પાસેથી પણ ભારતને ડિસ્કાઉન્ટમાં ક્રૂડ ઓઈલ મળશે
હાલમાં બેન્ચમાર્ક ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 80 ડોલરની નીચે છે. હાલમાં લિબિયા અને નોર્વેમાં ક્રૂડનું ઉત્પાદન વધી રહ્યું છે. વેનેઝુએલા પાસેથી પણ ભારતને ડિસ્કાઉન્ટમાં ક્રૂડ ઓઈલ મળવાનું છે. તેથી એવું માનવામાં આવે છે કે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ફરી એકવાર નરમાઈ આવશે. નોંધનીય છે કે સરકારે મે 2022માં આ ઈંધણ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટી ઘટાડી હતી અને ત્યાં સુધીમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ નીચે આવી ગયા હતા. ત્યારથી આ બંને ઉત્પાદનોની કિંમતો સ્થિર છે.
માર્કેટમાં ક્રૂડના પુરવઠામાં વધારો
હવે ફરી એકવાર પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો થવાની સંભાવના છે. હાલ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ નરમ છે. બેન્ચમાર્ક બ્રેન્ટ ક્રૂડની કિંમત પણ ઘટીને 79.65 ડોલર પ્રતિ બેરલ થઈ ગઈ છે. ડબ્લ્યુટીઆઈ ક્રૂડની કિંમત ઘટીને 74.47 ડોલર પ્રતિ બેરલ થઈ ગઈ છે. હાલમાં બજારમાં ક્રૂડનો પુરવઠો વધી રહ્યો છે.
રિલાયન્સ અને વેનેઝુએલામાંથી મોટા પ્રમાણમાં ક્રૂડની ખરીદી કરશે
વેનેઝુએલા પર લાદવામાં આવેલા આર્થિક પ્રતિબંધો 2019માં હટી ગયા હતા. એક માર્કેટ એનાલિટિક્સ ફર્મ અનુસાર વેનેઝુએલાથી છેલ્લે નવેમ્બર 2020માં ક્રૂડ ઓઈલની ભારત દ્વારા આયાત કરવામાં આવી હતી. ડિસેમ્બર 2023ની શરૂઆતમાં સ્પષ્ટ થઈ ગયું હતું કે મુકેશ અંબાણીની કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ આ મામલે વેનેઝુએલા સાથે સીધી ડીલ કરશે. ત્યારબાદ કંપનીએ ક્રૂડ ઓઈલના 3 ટેન્કર બુક કર્યા હતા, જેની ડિલિવરી જાન્યુઆરી 2024થી શરૂ થવાની છે. અગાઉ પણ રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ સિવાય નાયરા એનર્જી લિમિટેડ નિયમિતપણે વેનેઝુએલાથી ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરી રહી હતી. જો કે આ વખતે સરકારી ઓઈલ કંપનીઓ પણ વેનેઝુએલા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદે તેવી શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં ચૂંટણી પહેલા દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલ સસ્તું થવાની આશા છે.
