વિશ્વની સૌથી ઊંચી પોસ્ટ ઓફિસ ક્યાં આવેલી છે? 

આજે  9 ઓક્ટોબરના રોજ વિશ્વ પોસ્ટ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. દુનિયાની સૌથી ઊંચી પોસ્ટ ઓફિસ  ભારતમાં સ્થિત છે. હિમાચલ પ્રદેશમાં હિક્કિમ નામનું એક ગામ છે જે લાહૌલ સ્પીતિ જિલ્લામાં આવેલું છે. વિશ્વની સૌથી ઊંચી પોસ્ટ ઓફિસ આ જિલ્લામાં આવેલી છે અને તેનો પિન કોડ 172114 છે. હિક્કિમમાં રહેતા મોટાભાગના લોકો બૌદ્ધ ધર્મને અનુસરે છે. વિશ્વની સૌથી ઉંચી પોસ્ટ ઓફિસ સામાન્ય પોસ્ટ ઓફિસ જેવી બિલકુલ લાગતી નથી. ભારે હિમવર્ષાને કારણે, આ સ્થાન ઘણીવાર બાકીના વિશ્વથી અલગ પડે છે.

દેશની પ્રથમ લેટર બોક્સ પોસ્ટ ઓફિસ હિમાચલ પ્રદેશના રામપુર ડાક મંડળ હેઠળ બનાવવામાં આવી છે. 1983 થી, વિશ્વની સૌથી ઊંચી પોસ્ટ ઓફિસ હિક્કિમ ગામમાં કાર્યરત હતી, પરંતુ હવે તેને ફરીથી ડિઝાઇન કરીને શરૂ કરવામાં આવી છે. જે પોતાનામાં આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. હિક્કમી પોસ્ટ ઓફિસમાંથી પ્રવાસીઓ વિશ્વમાં તેમના પ્રિયજનોને પત્રો મોકલે છે. તેના નિર્માણથી, હિક્કિમની પોસ્ટ ઓફિસ હવે સ્પિતિના મનપસંદ પ્રવાસન સ્થળોમાંની એક છે.

મુન્નાર: સૌથી જૂનો પોસ્ટલ નંબર

કેરળના દક્ષિણમાં, એક નાની ધાતુની પોસ્ટબોક્સે 100 વર્ષથી વધુ સેવા પૂરી કરી છે. તે પોસ્ટલ નંબર 9 (PB નંબર 9) તરીકે ઓળખાય છે. તેની સ્થાપના 1920 દરમિયાન કરવામાં આવી હતી જ્યારે દેશમાં સ્થાનિક ચાના બગીચાઓની નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ સાથે રાષ્ટ્રીય સ્તરે હલચલ મચી ગઈ હતી.

ભારતમાં ટપાલ સેવા

1 જુલાઈ, 1876ના રોજ, ભારત યુનિવર્સલ પોસ્ટલ યુનિયનનું સભ્ય બન્યું. ભારત સભ્ય બનનાર પ્રથમ એશિયન દેશ હતો. ભારતમાં ટપાલ સેવાઓનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો છે. લોર્ડ ડેલહાઉસીના કાર્યકાળ દરમિયાન 1 ઓક્ટોબર, 1854ના રોજ ભારતમાં એક વિભાગ તરીકે તેની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. મૂળભૂત પોસ્ટલ સેવાઓ ઉપરાંત, બેંકિંગ, નાણાકીય અને વીમા સેવાઓ પણ પોસ્ટ ઓફિસમાં ઉપલબ્ધ છે. એક તરફ, પોસ્ટ વિભાગ યુનિવર્સલ સર્વિસ ઓબ્લિગેશન હેઠળ વિવિધ સબસિડીવાળી પોસ્ટલ સેવાઓ પ્રદાન કરે છે, તો બીજી તરફ, તે આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ જેવા પર્વતીય, આદિવાસી અને દૂરના વિસ્તારોમાં સમાન દરે ટપાલ સેવાઓ પ્રદાન કરે છે.

રાષ્ટ્રીય ટપાલ સપ્તાહ

ભારતીય ટપાલ વિભાગ  વિશ્વ ટપાલ સપ્તાહ 9 થી 14 ઓક્ટોબરની વચ્ચે ઉજવવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય ટપાલ સપ્તાહની ઉજવણીનો હેતુ સામાન્ય લોકોને ભારતીય ટપાલ વિભાગના યોગદાનથી વાકેફ કરવાનો છે. અઠવાડિયાના દરેક દિવસે એક અલગ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. સેવિંગ્સ બેંક ડે 10 ઓક્ટોબરે, મેઈલ ડે 11 ઓક્ટોબર, સ્ટેમ્પ કલેક્શન ડે 12 ઓક્ટોબર, બિઝનેસ ડે 13 ઓક્ટોબર અને ઈન્સ્યોરન્સ ડે 14 ઓક્ટોબરે ઉજવવામાં આવે છે. સેવિંગ્સ ડે પર, ગ્રાહકોને પોસ્ટલ સેવિંગ્સ સ્કીમ વિશે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવે છે. ગ્રાહકોને જણાવવામાં આવે છે કે કઈ બચત યોજના નફાકારક છે. પોસ્ટલ વીક ડેનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રાહકોને ટપાલ વિભાગના ઉત્પાદનો વિશે માહિતગાર કરવાનો, તેમને જાગૃત કરવાનો અને પોસ્ટ ઓફિસો વચ્ચે સુમેળ સ્થાપિત કરવાનો છે. પોસ્ટલ ડે પર વધુ સારું પ્રદર્શન કરનારા કર્મચારીઓને પુરસ્કાર પણ આપવામાં આવે છે.વર્લ્ડ પોસ્ટ ડે 2023 પર નેશનલ પોસ્ટેજ સ્ટેમ્પ મ્યુઝિયમ વિશે જાણો, એન્ટ્રી ફી વિના આ રીતે મુસાફરી કરો.

વિશ્વ પોસ્ટ દિવસનો ઇતિહાસ

વર્ષ 1840 દરમિયાન ઈંગ્લેન્ડમાં એક સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી હતી. આ સિસ્ટમ હેઠળ તમામ પોસ્ટલ લેટર્સ પ્રીપેઈડ કરવાના હતા. સર રોલેન્ડ હિલ દ્વારા આ સિસ્ટમની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ સિસ્ટમમાં ઘરેલું સેવા માટે પત્રો માટે પ્રીપેઇડ ચુકવણી સાથે એક કેટેગરી નક્કી કરવામાં આવી હતી, જે સમાન વજનના તમામ અક્ષરો માટે સમાન દર વસૂલતી હતી. એટલું જ નહીં સર રોલેન્ડ હિલે વિશ્વની પ્રથમ ટપાલ ટિકિટ પણ રજૂ કરી હતી.

વિશ્વ ટપાલ દિવસનું મહત્વ

વિશ્વ ટપાલ દિવસ દ્વારા લોકોને રોજગારીની તકો મળે છે. આ દિવસ મુખ્યત્વે ટપાલ સેવાઓની ભૂમિકા વિશે લોકોમાં જાગૃતિ ફેલાવવા માટે ઉજવવામાં આવે છે.  તેનો મુખ્ય હેતુ દેશોની વિકાસ સેવાના આર્થિક અને સામાજિક મહત્વને આગળ વધારવાનો છે.