ટાટા પાવર ટ્રાન્સમિશન કંપની અને મહારાષ્ટ્ર ઈલેક્ટ્રીસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશન વચ્ચેના કેસમાં સુપ્રીમનો મહત્વનો નિર્ણય : વીજળી અધિનિયમ 2003ની કલમ 61 હેઠળ નિર્ધારિત સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવાની કોર્ટની હિમાયત
સર્વોચ્ચ અદાલતે તમામ સ્ટેટ ઇલેક્ટ્રિસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશનને ત્રણ મહિનાની અંદર ટેરિફના નિર્ધારણ માટેના નિયમો અને શરતો પર વિદ્યુત અધિનિયમ 2003ની કલમ 181 હેઠળ નિયમો ઘડવા નિર્દેશ આપ્યો છે.
કોર્ટે વધુમાં નિર્દેશ આપ્યો છે કે ટેરિફના નિર્ધારણ પર આ માર્ગદર્શિકા ઘડતી વખતે, કમિશન રાષ્ટ્રીય વીજળી નીતિ અને રાષ્ટ્રીય ટેરિફ નીતિ સહિત વીજળી અધિનિયમ 2003 ની કલમ 61 હેઠળ નિર્ધારિત સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવું. જ્યાં રાજ્ય કમિશને આવા નિયમો પહેલેથી જ ઘડ્યા છે, ત્યાં જો તેઓ શામેલ ન હોય તો, ટેરિફ નક્કી કરવાની પદ્ધતિ પસંદ કરવા માટેના માપદંડોની જોગવાઈઓને સમાવિષ્ટ કરવા માટે તેમાં સુધારો કરવામાં આવે.
ભારતના ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ એએસ બોપન્ના અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાની બનેલી બેંચે નિર્દેશ આપ્યો હતો કે કમિશને રાજ્યમાં વીજળીના નિયમન માટે ટકાઉ મોડલને અસર કરવા માટે વીજળી કાયદાના ઉદ્દેશ્યને અનુસરવું જોઈએ. આ નિયમનો ઘડતી વખતે રેગ્યુલેટરી કમિશને રાજ્યની ચોક્કસ જરૂરિયાતોને પણ ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ.
વધુમાં બનાવેલા નિયમો વીજળી અધિનિયમ 2003 ના ઉદ્દેશ્યો સાથે સુસંગત હોવા જોઈએ, જે વીજળી નિયમનકારી ક્ષેત્રમાં ખાનગી હિતધારકોના રોકાણને વધારવાનો છે જેથી કરીને ટેરિફ નિર્ધારણની ટકાઉ અને અસરકારક સિસ્ટમ બનાવવામાં આવે જે ખર્ચ-કાર્યક્ષમ હોય. જેથી તેનો લાભ અંતિમ ગ્રાહક સુધી પહોંચે.
બેન્ચ ટાટા પાવર ટ્રાન્સમિશન કંપની લિમિટેડ વિરુદ્ધ મહારાષ્ટ્ર ઈલેક્ટ્રીસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશનના કેસમાં પોતાનો ચુકાદો આપી રહી હતી. કમિશન બિડિંગ પ્રક્રિયા દ્વારા નિર્ધારિત ટેરિફને નકારી શકે નહીં – અન્ય સૂચનાઓ
કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે વિદ્યુત અધિનિયમ 2003 આંતર-રાજ્ય ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમને નિયંત્રિત કરવા માટે પૂરતી રાહત આપે છે અને રાજ્ય કમિશનને ટેરિફ નક્કી કરવા અને તેનું નિયમન કરવાની સત્તા છે. વીજ અધિનિયમ ટેરિફ નક્કી કરવા માટેની મુખ્ય પદ્ધતિની જોગવાઈ કરતું નથી.
કલમ 63 બિડિંગ પ્રક્રિયા દ્વારા ટેરિફ નક્કી કરવાની જોગવાઈ કરે છે. જો ટેરિફ પહેલાથી જ નક્કી કરવામાં આવી હોય, તો કમિશન આવા ટેરિફને અપનાવશે. કમિશન કલમ 62 હેઠળ તેની સત્તાનો ઉપયોગ કરીને બિડિંગ દ્વારા નિર્ધારિત આવા ટેરિફને નકારી શકે નહીં. જો બિડિંગ પ્રક્રિયા પારદર્શક ન હોય અથવા જો પ્રક્રિયાગત માર્ગદર્શિકાઓનું પાલન કરવામાં ન આવ્યું હોય તો જ કમિશન બિડિંગ પ્રક્રિયા દ્વારા નિર્ધારિત ટેરિફને ન અપનાવવાનું પસંદ કરી શકે છે.
સેક્શન 62 અને 63 ટેરિફના નિર્ધારણ માટે મોડલિટીઝ દર્શાવે છે. કલમ 63 હેઠળની બિન-અવરોધ કલમનો અર્થ એવો અર્થ કરી શકાતો નથી કે ટેરિફ નક્કી કરવા માટે મોડલિટી પસંદ કરવાના તબક્કે કલમ 63 કલમ 62 પર અગ્રતા લેશે.
ટેરિફ નિર્ધારણની પદ્ધતિ માટેના ધોરણોને રાજ્ય કમિશન દ્વારા કલમ 181 હેઠળના નિયમો અથવા કલમ 61 હેઠળના માર્ગદર્શિકા દ્વારા સૂચિત કરવા જોઈએ. કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે આ કિસ્સામાં, એમઇઆરસીએ ન તો નિયમો ઘડ્યા છે કે ન તો ટેરિફના નિર્ધારણ માટેની પદ્ધતિ પસંદ કરવા માટે સૂચિત માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.
